دومیدانی
دو میدانی مادر ورزش ها می باشد که دارای قوانین و بخش های مختلفی میباشد.در این بخش با تاریخچه و قوانین آن آشنا خواهید شد.
دو
بسیاری از افراد از سنین حدود 30 سالگی یا بیشتر دویدن را شروع میکنند. دو یکی از معدود ورزشهایی است که با افزایش سن میتواند بهبود یابد و حتی به یک سطح حرفهای برسد. دویدن، به خصوص اگر در سنین بالا و بدون تجربهی قبلی انجام شود، میتوان انتظار داشت که با افزایش سن بهتر شود.
دویدن ابزاری برای جابجایی روی زمین است که به انسان و حیوانات اجازه میدهد تا به صورت پیاده سریع تر جابجا شوند. در اصطلاحات ورزشی دویدن به سادگی به بیان زیر تعریف شده است: روشی از گام برداشتن که در نقاط خاصی در طول آن، هر دو پا از زمین جدا هستند. این برخلاف راه رفتن است، زیرا در هنگام راه رفتن عادی همیشه یک پا با زمین در تماس میباشد، و پاها تقریباً در حالت صاف بوده و مرکز ثقل بین پایی که ثابت است به صورت پاندول مانند جابجا می شود.
از دیدگاه قوانین جرم و فنر، یک خصوصیت مشخصه بدنی که در حال دویدن است، این است که تغییر انرژِی جنبشی و پتانسیل در گام ها به صورت هم زمان اتفاق میافتد، و ذخیره انرژی توسط تاندونهای فنری و خاصیت کشسانی معمولی ماهیچه ها انجام می شود. اصطلاح دویدن می تواند هر سرعتی را شامل شود، از دویدن بسیار آهسته گرفته تا دویدن با سرعتهای بسیار زیاد.
چرا در قدیم دویدن به وجود آمد؟
مردان و زنان اولیه همه برای یک دلیل میدویدند: زنده ماندن. یک داستان قدیمی میگوید " هرروز صبح در آفریقا، یک بز کوهی که بیدار میشود میداند باید از شیر سریع تر بدود وگرنه شکار میشود. وقتی شیر بیدار میشود او میداند باید بز کوهی را بگیرد، وگرنه از گرسنگی میمیرد. بنابراین اهمیتی نداشت که آنها مانند یک شیر بودند یا بز کوهی، زمانی که خورشید در صبح طلوع می کرد، باید شروع به دویدن می کردند.
مردان و زنان برای تأمین غذا و برای فرار از حیوانات نیاز به دویدن داشتند. حتی در حال حاضر نیز در برخی قبایل آفریقایی، روش شکار به صورت تعقیب یک حیوان برای مسافت های طولانی و خسته کردن آن و در نهایت شکار آن است.
دو به عنوان یک ورزش از این رقابت برای زنده ماندن آغاز شد. بهترین شکارچی اغلب سریعترین دونده بود. در مصر باستان پادشاه باید هر سه سال همان مسافتی را میدوید که سه سال قبل دویده بود و در صورتی میتوانست به پادشاهی خود ادامه دهد که آن مسیر را با همان سرعت طی میکرد.
دو در المپیک باستانی
اولین بازی المپیک دو حدود 776 سال قبل از میلاد در یونان برگزار شد. خدایان در یونان اهمیت زیادی داشتند. یونانیان حدود 2700 سال پیش بازی های المپیک را به افتخار خدای زئوس آغاز کردند. اسم این بازی ها، از شهر محل برگزاری آنها که المپیا نام داشت، و آن شهر نیز به نوبه خود همنام کوه المپیا که بلندترین کوه در یونان و خانهی اسطورهای خدایان یونان بود نام گذاری شده بود، گرفته شده بود.
برای حدود 12 قرن هر چهار سال یکبار این مسابقات برگزار میشد. در پایان آن دوره 5 سری مسابقه اصلی وجود داشت که 3 تا از آنها مسابقات دو بودند که تقریباً مشهورترین و محبوبترین رویداد بین یونانیان باستان بودهاند. به برندهی هر سری یک تاج زیتون، مقدار زیادی پول و خمرههایی از روغن زیتون داده میشد.
مشخص نیست که دقیقاً چرا و در چه زمانی این مسابقات پایان یافتند. با کم شدن قدرت یونانیان در سایهی رم، مستندات از برندگان مسابقات نیز آرام آرام از بین رفت. تا اینکه سرانجام در اواخر سال 300 پس از میلاد، این مدارک به کلی ناپدید شدند.
انواع مسابقات دو
دو سرعت: | Footspeed |sprint speed |
مسابقه با بیشترین سرعتی است که فرد میتواند بدود. عوامل زیادی روی این مسابقه تأثیرگذار هستند که در میان گروههای مختلف متفاوت است. سریعترین رکورد ثبتشده برای سرعت 44.72 کیلومتر بر ساعت است که در دوی 100 متر بوده است. این مسابقات در مسافت 100 متر، 200 متر و 400 متر برگزار میشوند.
دو نیمه استقامت | Middle-distance running |
نوعی از مسابقات سرعت است که در پیست انجام می شود و مسافت آن از دو سرعت بیشتر و تا 3000 متر مجاز است. مسیر مسابقه اغلب 800 و 1500 متر است، اگرچه 3000 متر نیز ممکن است برای آن در نظر گرفته شود.
دو استقامت | Long-distance running
نوعی دو پیوسته است که در مسافتهایی بیش از 5 کیلومتر انجام میشود. این مسابقات که از نوع هوازی هستند، از نظر فیزیکی نیاز به نیروی بدنی و استقامت زیاد دارد.
دو در جاده | Road running |
این مسابقه در یک مسافت اندازه گرفتهشده در راهها برگزار میشود. مسافت این مسابقه از 5 کیلومتر تا طولهای بالاتر متغیر است.
انواع مسابقات دو در جاده
نیمه ماراتن | half marathon |
که طول مسیر مسابقه 21.0975 کیلومتر است.
مارتن | marathon |
دو با مسافت زیاد است که طول مسیر 42.195 کیلومتر میباشد.
مسابقه دو صحرایی | Cross country running |
نوعی مسابقه است که به صورت تیمی یا فردی در فضای باز و محیط طبیعی برگزار میشود. طول مسیر مسابقه 4 تا 12 کیلومتر است و ممکن است مسیر شامل چمن، جنگل، تپه، زمینهای هموار و گاه مسیرهای شنی باشد. شرکتکنندگان در مسابقه فردی بر اساس زمان فردی و در مسابقات گروهی بنا بر روشهای کسب امتیاز داوری میشوند.
Fell running
به عنوان مسابقات دو تپه ای نیز شناخته میشود که در آن مسیر مسابقه سطحی شیبدار است. سختی این مسابقه در سطح شیبدار آن میباشد.
دو با مانع | Hurdling
دو با مانع ورزش دویدن و پریدن از روی موانع با سرعت است. مهم ترین انواع این دو، دو با مانع 110 متر برای مردان، 100 متر برای بانوان و 400 متر برای هر دو جنسیت است. هر سه نوع این مسابقات در بازیهای تابستانی المپیک و بازیهای قهرمانی جهانی انجام میشوند. مسابقات کوتاه تر، در مسیر مستقیم برگزار میشوند درحالیکه در مسابقه 400 متری از تمام مسیر بیضی شکل مسابقه استفاده می شود.
دو امدادی | relay race
در زمان دو امدادی، اعضای تیم به نوبت مسابقات دو، چرخش، شنا، اسکی صحرایی، بیاتلون یا اسکی روی یخ را انجام میدهند. این مسابقات هم در سطح حرفهای و هم آماتور برگزار میشوند.
استادیومهای برگزاری مسابقات دو و میدانی
در فضای باز
اصطلاح دو و میدانی همراه با استادیومها که برای اولین بار میزبان این مسابقات بودند پیوند خورده است. دو خصوصیت اصلی برای استادیوم دو و میدانی، مسیر بیضی شکل خارجی برای دو و منطقه چمن در داخل این بخش ها است که به آن میدان می گویند. در مسابقات اولیه، طول این مسیر متفاوت بود. با گسترش این ورزش سازمان IAAF طول استاندارد 400 متر را برای مسیر در نظر گرفته و اعلام کرد که مسیرها باید 6 تا 8 خط دو داشته باشند.
داخل سالن
سالنهای سربسته ممکن است استادیوم های تغییر یافته باشند که میتوان به راحتی مسابقات پرش و دو با مسافت کوتاه را در آن انجام داد. ناحیهی مرکزی آن با یک مسیر بیضی شکل 200 متری احاطه شده است که 4 تا 8 مسیر دارد. در دورها ممکن است مسیر به صورت شیب دار استفاده شود تا چرخیدن برای ورزشکاران راحتتر باشد.
قوانین مسابقات دو
قوانین برای مسابقات دو ساده است. باید مسابقه را از خط شروع آغاز کنید. با بیشترین سرعتی که میتوانید بدوید. در خط پایان مسابقه به اتمام میرسد. اگر از مکانی جلوتر از خط شروع مسابقه را آغاز کنید به آن " خطای شروع " میگویند و ممکن است رد صلاحیت شوید. در بعضی از موارد قبل از رد صلاحیت به بازیکن یک تذکر داده میشود. برای مسابقات کمتر از 800 متر شرکتکنندگان باید در خطهای خود بایستند. در مسابقات بیش از 800 متر ، ورزشکاران در حین دویدن می توانند به مسیر داخلی بروند، البته در صورتی که آن مسیر بیش از حد شلوغ نباشد و افراد با هم برخورد نداشته باشند. برنده اولین نفری است که به خط پایان میرسد، این کار با نوار حسی روی خط پایان یا اندازهگیری الکترونیکی انجام میشود. اگر تشخیص برنده غیر ممکن بود، برنده به صورت رندم از میان افرادی که جلو بودند انتخاب میشود.
خط شروع مسابقه
محل شروع مسابقه با یک خط سفید رنگ به پهنای 5 سانتی متر مشخص شده است. در همهی مسابقاتی که در مسیرهای صاف انجام نمیشوند این خط باید منحنی شکل باشد تا همهی شرکتکنندگان مسیر یکسانی را از آغاز تا پایان طی میکنند. می توان برای مسابقات 400 متر و پایین تر، از بلوکهای شروع کننده استفاده کرد.
در طول مسابقه
در همهی مسابقات در تمام مراحل مسابقه شرکتکنندگان باید در خطوط خود باقی بمانند. اگر هر کدام از آنها خط خود را ترک کرده یا پایش روی خطوط میانی برود رد صلاحیت میشود. همچنین اگر فردی دیگری را هل داده یا به او تنه بزند به گونهای که مانع پیشرفت او شود از دور مسابقه حذف میشود.
خط پایان
خط پایانی مسابقه با یک خط 5 سانتیمتری سفید رنگ مشخص میشود. اگر هر بخش از بدن شرکتکننده ( سر، گردن، بازو، پا، دست ) از صفحه عمودی قسمت داخلی خط پایان عبور کند او برنده است.
قوانین دو با مانع
دو 100 یا 110 متر در مسیرهای مستقیم انجام میشود. در کل بازی باید همه در خطوط خودشان بمانند. دوندگان به علت ضربه زدن به مانع رد صلاحیت نمیشوند مگر اینکه این کار عمدی باشد. اگر دوندگان هنگام پرش بیفتند و یا پای آنها در حین پرش به زیر سطح افقی قسمت بالای هر کدام از موانع برود، رد صلاحیت میشوند.